Pierwszy rok życia dziecka to okres niemowlęctwa. Pierwsze cztery tygodnie życia to czas przygotowywania się ustroju do nowego środowiska, jest to tak zwany okres noworodkowy.
Wtedy ujawniają się charakterystyczne proporcje ciała noworodka – obwód głowy jest większy od obwodu klatki piersiowej o około 1 – 2 cm, szyja jest krótka i mało ruchoma, tułów długi, a klatka piersiowa krótka i szeroka, brzuch dziecka jest wtedy wysklepiony nieco wyżej niż klatka piersiowa, a zgięte we wszystkich stawach kończyny charakteryzują się dość długimi stopami i rękami. Układ kostny noworodka jest zbudowany głównie z chrząstki. Na sklepieniu czaszki w miejscu zetknięcia kości ciemieniowych i czołowych znajduje się ciemiączko, które zarasta w okresie pierwszych osiemnastu miesięcy życia dziecka.
W pierwszym roku życia co miesiąc wykonywane są rutynowo pomiary wagi i długości ciała dziecka. Ponadto mierzony jest także obwód głowy, klatki piersiowej oraz ustalane są rozmiary ciemiączka. W trzecim tygodniu życia wprowadzamy dawkę profilaktyczną witaminy D3 i modyfikujemy ją w późniejszym okresie w zależności od tempa zrastania się ciemiączka. W przypadku zbyt szybkiego przyrosty obwodu głowy, pulsującego ciemiączka zalecam konsultację neurologiczną z wykonaniem USG głowy przez ciemiączko – mówi pediatra Janina Kantor Włodarczyk.
Badania niemowlaka
Każde dziecko po przyjściu na świat jest badane przez pediatrę. W szpitalu rutynowo wykonuje się badania analityczne: morfologię, poziom bilirubiny oraz konsultację okulistyczną i badanie słuchu, często także USG stawów biodrowych. W ambulatorium pediatrycznym rodzice z dzieckiem zgłaszają się co miesiąc. W ramach każdej wizyty wykonywane są pomiary wagi ciała, jego długości, obwodów głowy, klatki piersiowej, ciemiączka. Badany jest także stan jamy ustnej dziecko. Ponadto wykonuje się osłuchowe badanie klatki piersiowej, badanie palpacyjne brzucha. Diagnozie poddaje się także ruchomość stawów biodrowych. W przypadku ograniczeń w odwodzeniu nóżek, objawów niestabilności stawów, czy asymetrii fałdów skórnych na udach wykonujemy USG stawów biodrowych.
W przypadku nieprawidłowości w obrazie USG kierujemy dziecko do ortopedy dziecięcego – tłumaczy pediatra Janina Kantor-Włodarczyk. Około trzeciego miesiąca życia wykonujemy u dziecka powtórne badanie morfologii, poziomu żelaza, analizy moczu oraz dodatkowo badanie USG jamy brzusznej. W przypadku nieprawidłowości uzupełniamy niedobory albo kierujemy dziecko do dalszej diagnostyki w poradniach specjalistycznych. Bardzo ważne jest w okresie niemowlęcym również monitorowanie akcji serca noworodka, ewentualnych szmerów w serduszku, które wymagać mogą już kontroli specjalisty – kardiologa dziecięcego – kontynuuje pediatra. W tym okresie kluczowy jest również sposób odżywiania dziecka – karmienie piersią, karmienie sztuczne, czas wprowadzania glutenu, zupek, soków, przetworów owocowych, a także zwrócenie uwagi na nietolerancję pokarmową związaną z brakiem dojrzałości enzymatycznej układu pokarmowego, bądź alergią pokarmową.
